Wat betekent écht zelfstandig zijn?

Zelfstandigheid en de juridische positie van zzp’ers in 2025

De rol van zelfstandigen in de arbeidsmarkt is volop in beweging. Met ruim 1,7 miljoen zzp’ers in Nederland is zelfstandig ondernemerschap niet meer weg te denken. Tegelijkertijd staan de juridische kaders onder druk. Wat betekent het anno 2025 om écht zelfstandig te zijn? En hoe zorg je als zzp’er of bemiddelaar dat je binnen de grenzen van de wet opereert?

In deze blog duiken we dieper in op de juridische positie van zzp’ers, recente wet- en regelgeving, en wat jij als ondernemer of bemiddelaar kunt doen om duidelijkheid en zekerheid te creëren.

1. Wat verstaan we onder zelfstandigheid?

Een zelfstandige zonder personeel (zzp’er) werkt voor eigen rekening en risico. Je bepaalt zelf je tarieven, werkwijze, en kiest je opdrachtgevers. Maar: zelfstandigheid is geen vrije keuze alleen – het moet juridisch onderbouwd zijn.

De Belastingdienst, rechters en de Arbeidsinspectie kijken naar de feitelijke werkrelatie, niet alleen naar wat er op papier staat.

Belangrijke elementen van échte zelfstandigheid zijn:

· Zelf bepalen wanneer en hoe je werkt;

· Eigen tarief bepalen;

· Meerdere opdrachtgevers hebben;

· Geen gezagsverhouding met opdrachtgever;

· Ondernemersrisico dragen (denk aan geen loondoorbetaling bij ziekte).

2. De Deliveroo-uitspraak: grens tussen dienstverband en zelfstandigheid

Een belangrijke uitspraak in de zzp-discussie is de zaak van Deliveroo. De rechter oordeelde dat de bezorgers in feite werknemers waren, ondanks dat ze als zzp’er werkten. Waarom?

· Deliveroo bepaalde de werkinhoud en voorwaarden;

· Er was sprake van gezag en weinig onderhandelingsruimte;

· De bezorgers waren economisch afhankelijk van Deliveroo.

Deze uitspraak laat zien dat je als zzp’er niet automatisch als zelfstandig ondernemer wordt gezien als de praktijk dat niet ondersteunt.

3. Modelovereenkomsten: niet altijd een vangnet

Veel zzp’ers en opdrachtgevers werken met een modelovereenkomst van de Belastingdienst. Die kan helpen, maar is géén garantie.

Als de praktijk afwijkt van de overeenkomst – bijvoorbeeld omdat er toch een gezagsverhouding is – dan loop je alsnog risico op naheffingen of herkwalificatie als dienstverband.

Daarom is het cruciaal om de overeenkomst goed op te stellen én de afspraken in de praktijk correct toe te passen.

4. Nieuwe regelgeving en handhaving in 2025

Per 1 januari 2025 is het handhavingsmoratorium van de Belastingdienst afgelopen. Dit betekent dat de Belastingdienst nu echt gaat handhaven op schijnzelfstandigheid.

Daarnaast wordt er gewerkt aan een nieuw wettelijk kader:

· Ondernemerschap blijft beschermd, maar moet aantoonbaar zijn;

· Er komt een toets voor arbeidsrelaties: opdrachtgevers en zzp’ers kunnen vooraf checken of hun samenwerking rechtmatig is;

· De bewijslast komt deels bij de opdrachtgever te liggen.

Goed nieuws: een algeheel verbod op zzp’ers, ook in sectoren als zorg of bouw, komt er niet. Maar de regels worden wel scherper.

5. Wat betekent dit voor zzp’ers?

Als zzp’er is het belangrijk dat je:

· Duidelijk kunt aantonen dat je zelfstandig werkt;

· Afspraken goed vastlegt én naleeft;

· Meerdere opdrachtgevers hebt (of laat zien dat je de vrijheid daartoe hebt);

· Je tarieven en werktijden zelf bepaalt;

· Je bewust bent van je rechtspositie en ondernemersrisico’s.

Tip: Gebruik een zelfscan of compliance-check om te zien of jouw situatie aan de nieuwe wetgeving voldoet.

6. Wat betekent dit voor bemiddelaars en opdrachtgevers?

Voor bemiddelaars en opdrachtgevers geldt:

· Zorg dat jouw rol niet leidt tot schijnzelfstandigheid (bijv. door sturing op werktijden, verplichtingen of eenzijdige voorwaarden);

· Bied zzp’ers voldoende autonomie en geef ruimte voor ondernemerschap;

· Laat overeenkomsten toetsen en houd de praktijk in lijn met de afspraken;

· Investeer in duidelijke communicatie en voorkom misverstanden.

Bij twijfel geldt: liever vooraf helderheid dan achteraf een juridische discussie of naheffing.

Hoe Goodworx jou ondersteunt in zelfstandigheid en juridische zekerheid

Bij Goodworx helpen we zzp’ers én opdrachtgevers om stevig te staan in de snel veranderende regelgeving. Wij bieden:

· Juridisch getoetste overeenkomsten;

· Compliance-checks voor nieuwe en lopende samenwerkingen;

· Advies op maat bij vragen over zelfstandigheid of contractvormen;

· Trainingen & begeleiding voor bemiddelaars en opdrachtgevers;

· Een platform waar betrouwbaarheid, transparantie en samenwerking centraal staan.

We geloven dat duidelijkheid over rollen en rechten niet alleen juridische zekerheid biedt, maar ook bijdraagt aan vertrouwen en duurzame relaties.

Jouw zelfstandigheid, goed geregeld met Goodworx

Zelfstandig werken is een krachtig en waardevol model – mits goed geregeld. De regels veranderen, maar het fundament blijft: zelfstandigheid vereist vrijheid én verantwoordelijkheid.

Bij Goodworx zorgen we ervoor dat jij als zzp’er of bemiddelaar voorbereid bent, risico’s minimaliseert en met vertrouwen kunt blijven ondernemen.

‍